Σχεδιάζοντας τη φυτοπροστασία της βαμβακοφυτείας

Φίλοι βαμβακοκαλλιεργητές,

Όπως θα θυμάστε οι παλαιότεροι, στο βαμβάκι γίνονταν παλιά από 5 μέχρι και 10 ψεκασμοί με εντομοκτόνα, στην διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Τα τελευταία δεκαπέντε, περίπου, χρόνια, με την βοήθεια του Οργανισμού Βάμβακος, έγινε στην περιοχή μας, μία σημαντικότατη πρόοδος, μία μεγάλη ανατροπή, σχετικά με όσα ίσχυαν στη φυτοπροστασία του βαμβακιού. Εκπαιδεύτηκαν οι παραγωγοί να μην πανικοβάλλονται στη θέα της πρώτης προσβολής, να παρακολουθούν την εξέλιξή της, να έχουν επίγνωση της δυναμικής ισορροπίας μεταξύ εχθρών και ωφελίμων εντόμων που υπάρχει μέσα στο χωράφι τους και να προχωρούν σε χημική καταπολέμηση, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η προσβολή έχει υπερβεί το οικονομικό επίπεδο (η ζημιά, δηλαδή είναι μεγαλύτερη από το κόστος και τις συνέπειες του ψεκασμού). Διδάχθηκαν οι παραγωγοί την τεράστια σημασία των ωφελίμων εντόμων και έμαθαν να αποφεύγουν τους άσκοπους ψεκασμούς που τα εξοντώνουν, ιδιαίτερα κατά τον κρίσιμο μήνα Ιούνιο, που τα ωφέλιμα έντομα (πασχαλίτσες κ.α.), εγκαταλείπουν τα σιταροχώραφα που ξεραίνονται (και στα οποία είχαν περάσει το χειμώνα) και εγκαθίστανται στις βαμβακοφυτείες. Ο μήνας αυτός συμπίπτει και με την περίοδο της έντονης αναπαραγωγής τους.

Στο σημείωμα αυτό, θα περιγράψουμε, με λίγα λόγια, πώς πρέπει να ενεργεί ο βαμβακοπαραγωγός, σχετικά με την φυτοπροστασία του βαμβακιού. Όπως προαναφέρθηκε, βασικός στόχος είναι η διάσωση των ωφελίμων εντόμων, που για να επιτευχθεί επιβάλλεται η αποφυγή ψεκασμών με εντομοκτόνα τον κρίσιμο μήνα Ιούνιο.

Έ τ σ ι:

1)Ο παραγωγός εφαρμόζει στη σπορά, σε επαρκή ποσότητα, διασυστηματικά κοκκώδη εντομοκτόνα εδάφους, για προστασία από το σιδηροσκώληκα αλλά και το θρίπα (νταμάρι) στην πρώτη περίοδο ανάπτυξης των βαμβακοφύτων. Αποφεύγουμε, έτσι, τον ψεκασμό για το νταμάρι, που γίνονταν παλιά και είχε αρνητικές επιπτώσεις στα ωφέλιμα έντομα. Αν ο παραγωγός παρέλειψε να εφαρμόσει κοκκώδες εντομοκτόνο ή παρά την εφαρμογή του, εκτιμά ότι υπάρχει σοβαρή προσβολή πού πρέπει να ψεκασθεί, ο ψεκασμός αυτός πρέπει να γίνει μέχρι τα τέλη Μαΐου, πριν αρχίσει η μετακίνηση και εγκατάσταση των ωφελίμων εντόμων.

          2) Τον κρίσιμο μήνα Ιούνιο, σχεδόν κάθε χρόνο, εμφανίζεται ήπια ή εντονότερη προσβολή από ψείρα. Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Η συμπεριφορά μας σ’ αυτή την περίπτωση αποτελεί το «κλειδί» για όλη τη χρονιά. Πρέπει να αποφύγουμε τον ψεκασμό και να εμπιστευθούμε την θεραπεία της προσβολής στα ωφέλιμα έντομα. Τα τελευταία σε όλες, σχεδόν, τις περιπτώσεις, δίνουν μόνιμη λύση στο πρόβλημα, ενώ ο ψεκασμός με εντομοκτόνα, λόγω της τρομερής ζημιάς στα ωφέλιμα, οδηγεί τις περισσότερες φορές σε έξαρση της προσβολής. Μόνον σε περιπτώσεις πολύ πρώιμων και έντονων προσβολών , σε μικρά εξασθενημένα από διάφορες αιτίες (σηψιρριζίες κ.λ.π.) φυτά, χωρίς προοπτική ανάκαμψης, πρέπει να προβαίνουμε σε χημικό ψεκασμό.

          Ανάλογα προσεκτικοί και επιφυλακτικοί, πρέπει να είμαστε και σε όσα ακούγονται εκείνη την εποχή, για ζημιές από LYGUS. Πολλές φορές, η πτώση των χτενιών, που αποδίδεται στη δράση του, οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια (αυξομειώσεις θερμοκρασιών, εδαφικής υγρασίας κ.λ.π.).Συνηθισμένη, επίσης, αιτία για την πτώση αυτή, είναι και η τάση για έντονη βλαστική ανάπτυξη ζωηρών φυτειών, περίπτωση στην οποία αντί εντομοκτόνων, πρέπει να μας απασχολήσει η σωστή και έγκαιρη εφαρμογή ανασχετικών (ΡΙΧ κ.α.). Μόνο σε περιπτώσεις, διαπιστωμένα σοβαρών προσβολών και σταθμίζοντας πάντα τις επιπτώσεις για τα ωφέλιμα έντομα, προχωρούμε σε ψεκασμούς.

          Συμπερασματικά, το σημαντικό είναι να εξασφαλίσουμε την διάσωση και απρόσκοπτη αναπαραγωγή των ωφελίμων εντόμων, που, όπως αποδείχθηκε τόσα χρόνια, με την δράση τους δεν επιτρέπουν σε κανένα, σχεδόν, εχθρό του βαμβακιού να εμφανίσει έξαρση και η καλλιεργητική περίοδος περνάει, τις περισσότερες χρονιές, χωρίς ψεκασμούς.(Θα έχετε ακούσει, ότι σε χωριά που οι παραγωγοί κάνουν το μοιραίο λάθος των βιαστικών και άσκοπων ψεκασμών μέσα στο μήνα Ιούνιο, αναγκάζονται τελικά να κάνουν πολλούς ( μέχρι 6 – 8) ψεκασμούς στο βαμβάκι).

          Φυσικά δεν εφησυχάζουμε, παρακολουθούμε τις φυτείες μας, έχουμε επίγνωση της δυναμικής ισορροπίας, της «μάχης» που γίνεται μέσα στο χωράφι μας, ανησυχούμε αλλά δεν πανικοβαλλόμαστε, προστατεύουμε και έχουμε εμπιστοσύνη στα ωφέλιμα έντομα. Κάποια ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην παρακολούθηση και έγκαιρη αντιμετώπιση του τετρανύχου, που δεν ελέγχεται ικανοποιητικά από τα ωφέλιμα έντομα και για τον οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω.

            3) Πράσινο σκουλήκι . Προσβάλλει το βαμβάκι σε δύο γενεές. Η πρώτη γενιά εμφανίζεται στα τέλη Ιουνίου μέχρι 15-20 Ιουλίου περίπου και η δεύτερη από τις αρχές μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Ο Οργανισμός Βάμβακος εγκαθιστούσε, κάθε χρόνο, φερομονικές παγίδες με τις οποίες παρακολουθούσε την εμφάνιση και εξέλιξή του. Η υπηρεσία μας συνεχίζει την εγκατάσταση αυτού του δικτύου παγίδων, ώστε να έχουμε στη διάθεσή μας τις πολύ σημαντικές αυτές παρατηρήσεις - για τον ακριβή χρονικά προσδιορισμό κάθε γενεάς και για την, τόσο κρίσιμη, εκτίμηση για τον βαθμό επικινδυνότητας της προσβολής. Στατιστικά, έχει παρατηρηθεί ότι έντονη, επιδημική προσβολή, παρατηρείται στην περιοχή μας, συνήθως, κάθε 8-9 χρόνια (1983,1992,2000,2003).Το αντιμετωπίζουμε με προσοχή αλλά και ψυχραιμία, σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σε χωράφια που έχουν διασωθεί τα ωφέλιμα έντομα, περνάει, τις περισσότερες χρονιές, χωρίς αξιόλογες ζημιές. Είναι εχθρός καταστρεπτικός, όταν οι πληθυσμοί του υπερβούν το οικονομικό επίπεδο (πάνω από 5 σκουλήκια στα 100 φυτά – ένα, περίπου, σκουλήκι στο μέτρο). Μόνο στην περίπτωση αυτή (αμέσως και χωρίς δισταγμό), προχωρούμε σε ψεκασμό για την χημική καταπολέμησή του.

            4) Τετράνυχος Η προσβολή του ξεκινά, συνήθως , από τις άκρες των χωραφιών, όπου και διαχειμάζει στα χορτάρια των συνόρων. Ευνοείται από θερμό και ξερό καιρό και παρουσιάζει έξαρση στο διάστημα από αρχές Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Προσβάλλει ευκολότερα, φυτά εξασθενημένα από άλλες αιτίες (νεροκρατήματα, κακή ανάπτυξη, δίψα κ.λ.π.). Όπως προαναφέραμε, είναι εχθρός που δεν μπορούμε να αφήσουμε τον έλεγχο του στα ωφέλιμα έντομα και σε περίπτωση έξαρσης, προκαλεί πολύ μεγάλες ζημιές (πρόωρη αχρήστευση του φυλλώματος, μέχρι και αποφύλλωση)

          Μόλις διαπιστώσουμε προσβολή, πρέπει άμεσα να προβούμε σε ψεκασμό με ακαρεοκτόνα. Αν η προσβολή είναι περιορισμένη στις άκρες, ψεκάζουμε μόνο περιφερειακά το χωράφι (φροντίζοντας να ψεκάζονται και τα χορτάρια των συνόρων που αποτελούν εστία μόλυνσης), περιορίζοντας, έτσι, το κόστος και τις επιπτώσεις στα ωφέλιμα έντομα. Αν η προσβολή έχει προχωρήσει ή ήταν διάσπαρτη εξ αρχής, κάνουμε, αναγκαστικά, γενικό ψεκασμό Ευτυχώς, τα ακαρεοκτόνα βλάπτουν, αλλά δεν εξολοθρεύουν εντελώς τα ωφέλιμα έντομα.

          Φίλοι βαμβακοπαραγωγοί.

          Απ’ όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, γίνεται φανερό ότι όσα ακούγονται, τελευταία, για προστασία του περιβάλλοντος και ολοκληρωμένη καταπολέμηση των εχθρών στις καλλιέργειες, για την περιοχή μας και όσον αφορά το βαμβάκι, ίσως και χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει απόλυτα, αποτελούν σε μεγάλο βαθμό πράξη εδώ και αρκετά χρόνια.

          Δυστυχώς, η κατάργηση του Οργανισμού Βάμβακος, αποτελεί ένα αναμφισβήτητο πλήγμα, σχετικά με την δυνατότητα επιστημονικής υποστήριξης της βαμβακοκαλλιέργειας. Η υπηρεσία μας προσπαθεί, στο μέτρο του δυνατού, να αναπληρώσει αυτή την έλλειψη. Συνεργαστείτε μαζί μας και βοηθήστε, να μην ακυρωθεί μία τόσο μεγάλη κατάκτηση στην φυτοπροστασία του βαμβακιού. Κατάκτηση που, ενώ συμπιέζει το κόστος αφαιρώντας ψεκασμούς, ανεβάζει συγχρόνως και την παραγωγή (αφού οι φυτείες είναι υγιείς όλο το καλοκαίρι, χωρίς επιβάρυνση από μεγάλους πληθυσμούς εχθρών). Και όλοι καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικά είναι τα παραπάνω, πέραν των άλλων (περιβάλλον, υγεία κ.λ.π.) και από την πλευρά του κόστους, ιδιαίτερα με τα νέα συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους, που θέτει η νέα Κ.Α.Π., στην καλλιέργεια του βαμβακιού.

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σερρών

Διεύθυνση Καπνού – Βάμβακος

Μεραρχίας 67 – Σέρρες, Τ.Κ.62125

Τηλέφωνο: 23210-36290.

Μάρτιος 2006