Μέλλον της ΚΓΠ : Μέτρα διαχείρισης της αγοράς µετά το 2013

Έγγραφο και ερωτηµατολόγιο της Ισπανικής Προεδρίας στο σημερινό Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε.

Ανάλυση των µέσων διαχείρισης της αγοράς και των κρίσεων της µελλοντικής ΚΓΠ

Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, το βασικό ζήτηµα είναι ποιοι µηχανισµοί διαχείρισης της αγοράς θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο μοντέλο της ΚΓΠ από το 2014 και έπειτα. Εν προκειµένω φαίνεται αναγκαίο να αναζητηθεί ισορροπία µεταξύ προσανατολισµού προς την αγορά, ως βασικής αρχής της ευρωπαϊκής γεωργίας, και πλήρους εγγυήσεως της βιωσιµότητας της γεωργικής δραστηριότητας, ώστε να αποφεύγεται η υπέρµετρη µεταβλητότητα που θα είχε αρνητικό αντίκτυπο, όχι µόνο στο γεωργικό εισόδηµα, αλλά και στη βιοµηχανία, τη διανοµή, τους καταναλωτές και το σύνολο της οικονονοµίας.

Ενόψει του µεγαλύτερου ανοίγµατος των αγορών στο προσεχές µέλλον, επιβάλλεται κατ' αρχάς να εξετασθούν κοινοί βασικοί κανόνες, λ.χ. η ανάγκη εξασφάλισης της δέoυσας αµοιβαιότητας, ώστε οι ευρωπαίοι παραγωγοί να ευρίσκονται σε ίση µοίρα µε τους παραγωγούς των τρίτων χωρών όσον αφορά την τήρηση των διαρκώς αυξανόµενων απαιτήσεων σε θέµατα υγείας και ασφάλειας.

Ανάλογος στόχος θα έπρεπε να επιδιωχθεί σε σχέση µε τις απαιτήσεις σε θέµατα περιβάλλοντος και καλής µεταχείρισης των ζώων µέσω διεθνών προτύπων.

Είναι επίσης απαραίτητα τα µέτρα πρόσβασης στην αγορά στο πλαίσιο της ενιαίας ΚΟΑ ως δίχτυ ασφαλείας. Πέρα από την εξέταση τρόπων βελτίωσης των υφιστάµενων µέσων, έχει σηµασία να συνεχισθούν οι συζητήσεις για άλλα συµπληρωµατικά µέσα.

• Το δικαίωµα στην ενιαία ενίσχυση παρέχει κάποια σταθερότητα στο γεωργικό εισόδηµα. Με την πάροδο του χρόνου αυτά τα δικαιώµατα στην ενιαία ενίσχυση δεν θα βασίζονται πλέον σε ιστορικές αναφορές και κατά συνέπεια δύσκολα θα µπορούν να χρησιµεύουν ως µέσα διαχείρισης της αγοράς.

• Μολονότι η έγκριση της παροχής κρατικών ενισχύσεων από τα κράτη µέλη θα µπορούσε να αποτελεί µεµονωµένη λύση για εντοπισµένα προβλήµατα ήσσονος σηµασίας, δεν κρίνεται ως κατάλληλη λύση για την αντιµετώπιση σοβαρών κρίσεων στην κοινοτική αγορά, δεδοµένου ότι θα δηµιουργούσε προβλήµατα ανταγωνισµού στην εσωτερική αγορά και θα συνεπαγόταν σαφή επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ.

• Η προσέγγιση µε βάση τη διασφάλιση των κερδών ή του εισοδήµατος αποτελεί άλλο ένα µέσο που λαµβάνεται υπόψη εν αναµονή της εκτιµήσεως της ενδεχόµενης αποτελεσµατικότητας και αποδοτικότητάς του καθώς και της συµβατότητάς του µε το πλαίσιο του ΠΟΕ. Θα άξιζε ίσως εξετασθεί περαιτέρω αυτή η εναλλακτική λύση.

• Η περαιτέρω εξέταση της εναλλακτικής λύσης που συνίσταται στη σύναψη επιχειρηµατικών και διακλαδικών συµφωνιών και διευθετήσεων αποτελεί άλλη µια δυνατότητα. Θα έπρεπε ωστόσο να σηµειωθεί πρόοδος ως προς δύο βασικά θέµατα που θα παρουσίαζαν ενδεχοµένως δυσχέρειες : ανεπαρκώς οργανωµένη παραγωγική διάρθρωση και έλλειψη διαπραγµατευτικής ισχύος εκ µέρους των γεωργών. Όσον αφορά το τελευταίο αυτό, η κανονιστική ανασκόπηση που θα διευκόλυνε τη σύναψη συµφωνιών στο πλαίσιο των οργανώσεων ή ενώσεων παραγωγών ή των διακλαδικών οργανώσεων, τηρουµένων των αρχών του ανταγωνισµού, θα αποτελούσε ίσως µια ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση.

• Πρέπει να ληφθεί υπόψη η δυνατότητα να προκύψουν σοβαρές κρίσεις σε τοµείς µε σηµαντική κοινοτική παρουσία όπως το γάλα, το κρέας και τα σιτηρά, λόγω µεγάλων ανισορροπιών στις παγκόσµιες αγορές ή ως αποτέλεσµα ζωονόσων. Οι καταστάσεις του είδους αυτού θα απαιτήσουν σηµαντικές κοινοτικές παρεµβάσεις διαχείρισης της αγοράς. Στο πλαίσιο της ΚΓΠ µετά το 2013 έχει σηµασία να εξασφαλισθεί ότι η έλλειψη χρηµατοδοτικών πόρων δεν θα εµποδίζει την ταχεία και αποτελεσµατική διαχείριση, ιδίως σε περιπτώσεις υπέρβασης των διαθέσιµων περιθωρίων έως τα όρια που προβλέπονται στις δηµοσιονοµικές προοπτικές.

Ερωτήµατα

Μετά τις τελευταίες µεταρρυθµίσεις και στο πλαίσιο του ανωτέρω σεναρίου :

1. Θεωρείτε επαρκή τον προσανατολισµό της ευρωπαϊκής γεωργίας προς την αγορά;

2. Θεωρείτε ότι τα υφιστάµενα µέσα διαχείρισης της αγοράς παρέχουν επαρκές δίχτυ ασφαλείας σε περίπτωση σεναρίου διαρκώς αυξανόµενης µεταβλητότητας; Πώς θα µπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση;

3. Θεωρείτε σκόπιµο να εξετασθούν συµπληρωµατικά µέσα πέρα από εκείνα που προβλέπονται στο πλαίσιο της ενιαίας ΚΟΑ; Ποια θα ήταν τα µέσα αυτά; Ποια διαδικασία θα έπρεπε να ακολουθηθεί;

4. Θεωρείτε ότι η µελλοντική ΚΓΠ θα πρέπει να διαθέτει χρηµατοδοτικό µηχανισµό για την αντιµετώπιση των σοβαρών κρίσεων ο οποίος να προσφέρει ευελιξία κατά την ταχεία ανταπόκριση στις περιπτώσεις αυτές;