Συνοπτικά η κατάσταση εκδηλώθηκε με μια βαθύτατη έλλειψη ρευστότητας, απόρροια κυρίως της έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων. Σύντομα η κρίση επεκτάθηκε από τις χρηματοπιστωτικές αγορές στην πραγματική οικονομία των χωρών, με τις ΗΠΑ και την Αγγλία να μπαίνουν σε βαθιά ύφεση και τις λοιπές χώρες της Ευρωζώνης (σε μικρότερο βαθμό η Γερμανία και Γαλλία) να ακολουθούν.

Στη χώρα μας, οι επιπτώσεις από τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση ήταν μέχρι σήμερα περιορισμένες και ελεγχόμενες. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά το 2008 παρέμεινε υψηλός, στο 3,3%, ενώ συγκριτικά ενθαρρυντικές είναι οι προβλέψεις και για το 2009, αφού εκτιμάται ότι θα υπάρξει μεγέθυνση του ΑΕΠ γύρω στο 2%, ενώ στην Ευρωζώνη οι αντίστοιχες εκτιμήσεις χειροτερεύουν και φτάνουν σήμερα στο -2%.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα απεδείχθη ικανό να απορροφήσει τους δυνατούς κραδασμούς των χρηματαγορών, με ισχυρή καταθετική βάση και αμελητέα έκθεση σε υψηλού κινδύνου επενδυτικά προϊόντα.

Ειδικά η Αγροτική Τράπεζα, ακόμα και στις πιο δύσκολες μέρες της κρίσης, όταν οι περισσότεροι πιστωτικοί κρουνοί είχαν στερέψει, συνέχισε να δανειοδοτεί τους αγρότες και τους μικρομεσαίους, τους ιδιώτες και τους επαγγελματίες, που σήμερα την εμπιστεύονται περισσότερο από ποτέ. Υπάρχει ένα πρωτόγνωρο κύμα αγάπης προς την Τράπεζα, το οποίο μπορούμε να ικανοποιήσουμε μερικώς. Το loyalty υπαγορεύει να εξυπηρετηθούν πρώτα οι σταθεροί πελάτες μας.

Ταυτόχρονα, αξίζει να σημειωθεί η ιδιαίτερα σημαντική συμμετοχή της ΑΤΕ στην μείωση του συνολικού ποσοστού NPL's των ελληνικών τραπεζών τη χρονιά που πέρασε κατά 2 μονάδες. (Στην Τράπεζά μας υπήρξε θεαματική μείωση κάτω του 6%)

Η ελληνική κυβέρνηση συνέβαλε καταλυτικά στη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας μέσω του τραπεζικού συστήματος, αρχικά εγκρίνοντας μεταξύ των πρώτων χωρών το μέτρο εγγύησης των καταθέσεων και στη συνέχεια θεσπίζοντας μία γενναία δέσμη μέτρων ενίσχυσης, γνωστή ως «το πακέτο των 28 δισ.». Το πακέτο αυτό παρέχει τη δυνατότητα στις τράπεζες που λειτουργούν στη χώρα μας να αξιοποιήσουν τα ακόλουθα τρία μέτρα:

Το πρώτο μέτρο, συνολικού ύψους 5 δισ. ?, αφορά την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων απ' ευθείας από το Ελληνικό Δημόσιο. Η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιό τους γίνεται μέσω της έκδοσης προνομιούχων μετοχών, με δικαίωμα σταθερής απόδοσης 10% για το Δημόσιο.

Το δεύτερο μέτρο, συνολικού ύψους 15 δισ. ?, αφορά την ενίσχυση της μεσοπρόθεσμης ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω της παροχής εγγύησης (με ή χωρίς καλύμματα) του Ελληνικού Δημοσίου, για τίτλους ή δάνεια που θα συνάψουν οι τράπεζες μέχρι τέλος του 2009, με την καταβολή προμήθειας προς το Δημόσιο.

Τέλος, το τρίτο μέτρο, συνολικού ύψους 8 δισ. ?, αφορά την άμεση ενίσχυση της βραχυπρόθεσμης ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, μέσω της διάθεσης στα πιστωτικά ιδρύματα ομολόγων μηδενικού επιτοκίου του Ελληνικού Δημοσίου, για σκοπούς άντλησης ρευστότητας μέσω ενεχυρίασής τους στην Ε.Κ.Τ. Το μέτρο επίσης προβλέπει καταβολή προμήθειας προς το Δημόσιο.

Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι

Το πακέτο των 28 δισ. ? είναι βέβαιο ότι θα συμβάλει καταλυτικά στη δυνατότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να συνεχίσουν τον δανεισμό προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας επαρκή ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και εύλογο κόστος δανεισμού. 'Έτσι αποφεύγεται το φαινόμενο της βίαιης, αναγκαστικής απομόχλευσης επιχειρήσεων και νοικοκυριών που θεωρείται ο κύριος τρόπος μεταφοράς της κρίσης από το χρηματοοικονομικό χώρο στην πραγματική οικονομία.

Όσον αφορά το πρώτο μέτρο της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με έκδοση προνομιούχων μετοχών, η κατανομή που ενέκρινε η Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών είναι 675 εκ. ?

Ως προς το δεύτερο μέτρο που αφορά την παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου για κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι το ύψος της εγγύησης για την ΑΤΕ δύναται να ανέλθει σε 1,2 δισ. ?.

Με το τρίτο μέτρο, μας δίνεται η δυνατότητα άντλησης ρευστότητας για επιπλέον πιστωτική επέκταση μέχρι του ύψους των 620 εκατ. ?.

Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι

Η έγκριση της συμμετοχής της Τράπεζας στο πρόγραμμα ενίσχυσης ρευστότητας (Ν. 3723/2008) με τα παραπάνω προτεινόμενα ποσά, απετέλεσε την αιτία σύγκλισης της σημερινής 'Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης.

Θα μου επιτρέπατε όμως να τονίσω εδώ, ότι η Αγροτική Τράπεζα κινείται ήδη, όχι μόνο τηρώντας το γράμμα αλλά και με το πνεύμα του σχετικού νόμου, έχοντας ανταποκριθεί πολύ πριν την έγκριση του Νόμου, με ιδιαίτερη ευαισθησία στις ανάγκες των δανειοληπτών προτού καν λάβει τα διαθέσιμα από τα μέτρα κεφάλαια.

Η Τράπεζα μας, με το κοινωνικό της πακέτο στις 14 Νοεμβρίου 2008, ανακοίνωσε σημαντικές μειώσεις επιτοκίων, πάγωμα δανείων, στήριξη των νοικοκυριών, των ιδιωτών, των αγροτών και των επιχειρήσεων, ενώ στις 5.12.2008 η ATEbank, ανταποκρίνεται εκ νέου στην ανάγκη των ελληνικών επιχειρήσεων για περιορισμό του κόστους δανεισμού, λόγω της διεθνούς οικονομικής συγκυρίας.

Η ΑTEbank ήταν επίσης η μόνη τράπεζα, που από την αρχή στήριξε και συνεχίζει να στηρίζει το πρόγραμμα δανειοδότησης στεγαστικών δανείων του ΟΕΚ, ενώ ξεκίνησε από τα τέλη Δεκεμβρίου, πρώτη από όλες τις Τράπεζες, την εκταμίευση δανείων Κεφαλαίων Κίνησης με την εγγύηση και επιδότηση επιτοκίου από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και στην ομαλή λειτουργία της αγοράς.

Ήδη από τα Χριστούγεννα μέχρι σήμερα έχουμε υποδεχθεί 450 αιτήσεις δανειοδότησης συνολικού ύψους 32,5 εκ. ? περίπου. Το ένα τρίτο από τα αιτήματα αυτά έχουν ήδη προωθηθεί στο ΤΕΜΠΜΕ για τελική έγκριση και σε 15 από αυτά έχουμε ήδη προχωρήσει σε εκταμιεύσεις ύψους 1,8 εκ ? περίπου.

Είναι σκόπιμο να υπογραμμιστεί ότι, σε αντιδιαστολή με τις όποιες εξαγγελίες, η ATEbank εδώ και δύο μήνες, με ανακοίνωση μέτρων της Τράπεζας την 14/11/08, έχει ήδη υλοποιήσει συγκεκριμένα μέτρα:

1. Πάγωσε, την καταβολή των δόσεων για ένα χρόνο όλων των επενδυτικών-μεσοπρόθεσμων δανείων των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, με παράλληλη παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου έως 2 χρόνια. Αφορά 43.000 αγρότες. 

2. Ανανεώνει, αυτόματα για μια τριετία, το Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Δάνειο Αγροτών, χωρίς υποχρέωση καταβολής κεφαλαίου και μόνο με εξόφληση τόκων.

3. Αυξάνει έως 20% το όριο των ενήμερων κεφαλαίων κίνησης των αγροτών (Ανοικτό Δάνειο Αγροτών), ώστε να προσφέρει ρευστότητα με στόχο την κάλυψη των αναγκών τους λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής. Αφορά 82.000 αγρότες.

4. Μείωσε κατά 0,50% το κυμαινόμενο επιτόκιο του προγράμματος στεγαστικών δανείων αγροτών. Αφορά 48.000 αγρότες.

5. Παρά την αύξηση των επιτοκίων της Ε.Κ.Τ. για 9 συνεχείς φορές (συνολική αύξηση 2,25%) από το Δεκέμβριο 2005, η Τράπεζα διατήρησε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τα επιτόκια χρηματοδότησης των αγροτών σε κεφάλαια κίνησης (3,75%).

6.Αντίστοιχες πιστωτικές διευκολύνσεις προσφέρονται και προς όλες τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις που είναι πελάτες της Τράπεζας. Παράλληλα, εξελίσσεσαι ομαλά και σύμφωνα με τις λειτουργικές τους ανάγκες, η χρηματοδότησή τους και με κεφάλαια κίνησης.

7. Ανεξάρτητα από το πακέτο των 28 δισ ευρώ για τη στήριξη του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα, η ATEbank εντάσσει στο χρηματοδοτικό της πρόγραμμα για το 2009 χορηγήσεις προς τον αγροτικό τομέα και τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ.

Τέλος, η ATEbank, στο πλαίσιο του αναπτυξιακού και κοινωνικού της ρόλου, αλλά λειτουργώντας και σε περιβάλλον τραπεζικού ανταγωνισμού αντλώντας αποταμιευτικούς πόρους από τους καταθέτες, τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει:

- Υλοποιήσει ρυθμίσεις προς τον αγροτικό τομέα ύψους 1,1 δισ ?, που αφορούσαν 54.000 αγρότες με ένταξή τους στο Νόμο για τα Πανωτόκια.

- Διαγράψει 2 δισ ? που αφορούν οφειλές συνεταιριστικών Οργανώσεων.

- Δεν έχει πραγματοποιήσει κανένα πλειστηριασμό σε βάρος αγροτικής εκμετάλλευσης.

Είναι βέβαιο ότι το πακέτο των 28 δισ. σε συνδυασμό με τα στοχευμένα μέτρα τόνωσης της ενεργού ζήτησης και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων θα έχουν πολλαπλασιαστικές ευεργετικές επιπτώσεις στην απασχόληση και τα εισοδήματα. Όμως η Τράπεζά μας, θέλοντας να εξασφαλίσει όλες τις πιθανές πηγές άντλησης ρευστότητας για τις ανάγκες που ενδέχεται να προκύψουν τα επόμενα έτη, προχωρά επίσης στη θέσπιση προγράμματος έκδοσης καλυμμένων ομολογιών και προγράμματος έκδοσης μεσοπρόθεσμων τίτλων (ΜΤΝ). Με τον τρόπο αυτόν:

• Αξιοποιούνται ως διασφαλίσεις τα στοιχεία του ενεργητικού της Τράπεζας, περιορίζοντας σημαντικά το κόστος άντλησης συμπληρωματικής ρευστότητας.
• Συνδέεται το κόστος άντλησης ρευστότητας (ΕΚΤ) με τις προσόδους μεγάλου μέρους του δανειακού μας χαρτοφυλακίου .
• Επιτυγχάνεται η δυνατότητα μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης με ευελιξία, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς.

Η διεύρυνση των πηγών άντλησης ρευστότητας πέραν των αποταμιευτικών πόρων περιορίζει σημαντικά το κόστος της ρευστότητας ώστε η συμβολή της ΑΤΕ στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας να συνεχιστεί με αμείωτη ένταση.(Η προσέλκυση 3μηνων καταθέσεων προθεσμίας κοστίζει 6% έναντι κόστους 2,5% με ενεχυρίαση των καλυμμένων ομολογιών. Η συνεπαγόμενη δυνατότητα προσφοράς από την ΑΤΕ σημαντικά χαμηλότερων επιτοκίων δανεισμού στις επιχειρήσεις συμβάλει σημαντικά στην δυναμική ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας.)

Το ύψος των προγραμμάτων αυτών προτείνεται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες να ανέλθει έως το ποσό των 5 δισ. ? έκαστο.

Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι,

Η αρχιτεκτονική του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος έχει πλέον αλλάξει. Η παγκόσμια οικονομία δεν γνωρίζει σύνορα και οι κρίσεις εξαπλώνονται γρήγορα από χώρα σε χώρα. Μπορεί το σενάριο ενός εφιαλτικού ντόμινο χρεοκοπιών τραπεζών να έχει απομακρυνθεί μετά τις συντονισμένες παρεμβάσεις από τις κυβερνήσεις όλων των ανεπτυγμένων χωρών, όμως οι παράγοντες που οδήγησαν στην κρίση δεν εξαλείφονται τόσο εύκολα. Η αλόγιστη έκθεση σε δάνεια, οι υπερβολές στην αγορά, οι αδικαιολόγητες υπεραξίες, η χωρίς όρια μόχλευση, η αναποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και η, όπως αποδείχθηκε, ανεπαρκής εποπτεία οδήγησαν μοιραία στην εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σε αυτές τις συνθήκες, καλούμαστε να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη του κόσμου.

Βρισκόμαστε στη χειρότερη φάση ενός οικονομικού κύκλου, όμως όπως μας διδάσκει η ιστορία εδώ και 5 χιλιάδες χρόνια, από την εποχή των Φαραώ, οι οικονομικοί κύκλοι έχουν επαναλαμβανόμενη και χρονικά περιορισμένη διάρκεια.

Αν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα καταφέρει άμεσα να θωρακιστεί μέσα από ένα νέο ρυθμιστικό και λειτουργικό πλαίσιο, τα φαινόμενα της κρίσης θα γίνουν ηπιότερα και η ισορροπία στις αγορές θα αποκατασταθεί, ίσως και μέσα στο 2009, κατά τους πλέον αισιόδοξους. Η μεγάλη πρόκληση, βέβαια, είναι το ξεπέρασμα της κρίσης στις πραγματικές οικονομίες, κάτι που κυρίως θα απαιτήσει μεγάλης έκτασης συντονισμένα μέτρα ποιοτικής μορφής για την τόνωση της ενεργού ζήτησης.

Η Αγροτική Τράπεζα θα εξακολουθήσει να δρα ανταγωνιστικά σύμφωνα με τον αναπτυξιακό της ρόλο ακόμα και στο πιο αντίξοο εξωτερικό περιβάλλον, συμβάλλοντας καθοριστικά στην προσπάθεια για συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της Ελλάδας.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.