Η κα Mariann Fischer Boel, Επίτροπος αρμόδια σε θέματα γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης, δέχτηκε με ικανοποίηση την έγκριση σήμερα από το Συμβούλιο της μεταρρύθμισης του καθεστώτος στήριξης της ΕΕ για το βαμβάκι. Η μεταρρύθμιση διατηρεί σε ποσοστό 65% τις αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις (δηλαδή, που δεν συνδέονται πλέον με την παραγωγή) και 35 % τις συνδεδεμένες με την παραγωγή βαμβακιού υπό μορφή στρεμματικών ενισχύσεων. Δημιουργούνται εθνικά προγράμματα αναδιάρθρωσης για τη διευκόλυνση της αναδιάρθρωσης της εκκοκκιστικής βιομηχανίας και τη βελτίωση της ποιότητας και της εμπορίας του παραγόμενου βαμβακιού. Το νέο καθεστώς στήριξης θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο το οποίο ακυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 7 Σεπτεμβρίου 2006.

«Χαίρομαι διότι οι μακροχρόνιες συζητήσεις και οι δικαστικές διαδικασίες που αφορούν τη μεταρρύθμιση του τομέα του βαμβακιού είχαν αίσια έκβαση», δήλωσε η Επίτροπος κα Fischer Boel. «Η μεταρρύθμιση διατηρεί την αναλογία 65-35 μεταξύ των αποσυνδεδεμένων και των συνδεδεμένων ενισχύσεων, τηρεί τις διεθνείς μας υποχρεώσεις και είναι δημοσιονομικά ουδέτερη».

Η Επίτροπος τόνισε ότι η μεταρρύθμιση αυτή είναι συμβατή με τους στόχους των μεταρρυθμίσεων της ΚΓΠ, δεδομένου ότι εξασφαλίζει σταθερότερο εισόδημα στους παραγωγούς και τους παρέχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα να αντιδρούν στις μελλοντικές εξελίξεις της αγοράς. Ανταποκρίνεται επίσης στη δέσμευση που ανέλαβε η ΕΕ στις συνθήκες προσχώρησης της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, να στηρίξει την παραγωγή βαμβακιού στις περιοχές όπου είναι σημαντική για την γεωργική οικονομία.

Προκειμένου να βοηθήσει τον τομέα του βαμβακιού να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση, το Συμβούλιο αποφάσισε να στηρίξει τη διαδικασία αναδιάρθρωσης. Εθνικά κονδύλια που ανέρχονται σε 4 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα και 6.134 εκατ. ευρώ για την Ισπανία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων, επενδύσεων και της διάλυσης των εγκαταστάσεων παραγωγής της εκκοκκιστικής βιομηχανίας καθώς και μέτρων που αφορούν την ποιότητα ή ενέργειες προώθησης. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του 2004, χορηγήθηκε ήδη ετήσιο συμπληρωματικό ποσό 22 εκατ. ευρώ (για τα έτη 2007-2013) για την ενίσχυση των περιοχών που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της μεταρρύθμισης.

Οι διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ τηρούνται στο βαθμό που το αποσυνδεδεμένο τμήμα των ενισχύσεων εντάσσεται στην κατηγορία του «Πράσινου Κουτιού» που περιλαμβάνει ενισχύσεις οι οποίες δεν στρεβλώνουν το εμπόριο. Το υπόλοιπο 35% των συνδεδεμένων ενισχύσεων έχει τα χαρακτηριστικά της κατηγορίας του «Μπλε Κουτιού» που περιλαμβάνει ενισχύσεις οι οποίες συνδέονται με τον περιορισμό της παραγωγής και βασίζεται σε καθορισμένες εκτάσεις και αποδόσεις. Με τη μεταρρύθμιση αυτή, επιβεβαιώνεται η κατάργηση των ενισχύσεων του «Κίτρινου Κουτιού» που προκαλούν στρέβλωση του εμπορίου.

Ιστορικό

Το βαμβάκι είναι αροτραία καλλιέργεια, χρησιμοποιείται δε για τους σπόρους του και κυρίως για τις ίνες του. Ο τομέας του βαμβακιού έχει μεγάλη βαρύτητα σε περιφερειακό επίπεδο στα δύο σημαντικότερα κράτη μέλη παραγωγής. Περίπου το 76% της συνολικής παραγωγής της ΕΕ (περίπου 1,45 εκατ. τόνοι ακατέργαστου βαμβακιού το 2005) καλλιεργείται στην Ελλάδα. Το 2005, το βαμβάκι αντιπροσώπευε το 9,1% της συνολικής ελληνικής γεωργικής παραγωγής, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την Ισπανία, το άλλο βασικό κράτος βαμβακοπαραγωγής της ΕΕ, ήταν 1,3%. Μικρές ποσότητες βαμβακιού παράγονται επίσης στη Βουλγαρία, ενώ η Πορτογαλία έχει πάψει να καλλιεργεί βαμβάκι.

Στην ΕΕ, οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις βαμβακοκαλλιέργειας χαρακτηρίζονται από το μικρό τους μέγεθος (4,5 εκτάρια στην Ελλάδα και 11 εκτάρια στην Ισπανία) και τον μεγάλο αριθμό (79.700 εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα και 9.500 στην Ισπανία). Στην Ελλάδα, οι εκμεταλλεύσεις αυτές έχουν μεγαλύτερο βαθμό εξειδίκευσης.

Σε διεθνές επίπεδο, η ΕΕ διαδραματίζει μικρό ρόλο, συνεισφέροντας μόνο κατά 1,4 περίπου στη συνολική παγκόσμια παραγωγή βαμβακιού (2007). Αυτό σημαίνει ότι η επίδραση της παραγωγής της ΕΕ στην εξέλιξη των τιμών της παγκόσμιας αγοράς ήταν αμελητέα. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η ΕΕ στον τομέα αυτό δεν χρησιμοποιεί επιδοτήσεις κατά την εξαγωγή και παρέχει ατέλεια πρόσβασης.

Στον νέο κανονισμό, οι εθνικές βασικές εκτάσεις που είναι επιλέξιμες για συνδεδεμένες ενισχύσεις στο πλαίσιο του ενιαίου καθεστώτος ενίσχυσης είναι οι εξής (αριθμητικά στοιχεία της μεταρρύθμισης του 2004 σε παρένθεση):