Τα θέματα που αφορούν το βαμβάκι, είχαν, από την αρχή της καλλιεργητικής περιόδου μέχρι σήμερα, την παρακάτω εξέλιξη:

Καιρός:

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του καιρού ήταν η έλλειψη σημαντικών βροχοπτώσεων τους τρεις πρώτους μήνες του χρόνου.

Αναλυτικά, κατά μήνα, ο καιρός μετά το Νοέμβριο (μέχρι το μήνα αυτόν αναφερθήκαμε στην τελευταία περσινή έκθεσή μας) είχε ως ακολούθως:

Δεκέμβριος: Το Δεκέμβριο σημειώθηκε μία σοβαρή βροχόπτωση στις 9 του μήνα και χιονόπτωση στις 15.

Χαμηλές θερμοκρασίες επικράτησαν στο 2^ο δεκαπενθήμερο.

Ιανουάριος: Στεγνός γενικά μήνας με δύο μόνο αξιόλογες βροχοπτώσεις την 1η και 14η του μηνός. Αρκετές ήταν οι μέρες με χαμηλές θερμοκρασίες.

Φεβρουάριος: Ανομβρία με μία μόνο βροχή στις 5, 6 του μηνός. Χαμηλές θερμοκρασίες στο διάστημα 7-19 του μήνα.

Μάρτιος: Χωρίς βροχές κύλησε και ο μήνας αυτός. Οι θερμοκρασίες κανονικές χωρίς σημαντικές αυξομειώσεις.

Απρίλιος: Το πρώτο πενθήμερο του μήνα σημειώθηκαν, ύστερα από μήνες, οι πρώτες σημαντικές βροχοπτώσεις. Βροχές ευεργετικές και απαραίτητες για την τελική κατεργασία των χωραφιών και τη δημιουργία σποροκλίνης. Ακολούθησε άνοδος των θερμοκρασιών με τη μέγιστη να κινείται μέχρι τα τέλη του μήνα κοντά και πάνω από τους 20 βαθμούς. Ξανάβρεξε τη Μεγάλη Παρασκευή, 25 του μήνα. Μεγάλη πτώση σημείωσε η θερμοκρασία την ημέρα του Πάσχα (27/4),ενώ χαμηλές ήταν οι θερμοκρασίες τις νύχτες που ακολούθησαν.

Μάιος: Έβρεξε δύο φορές: στις 6-7 του μήνα (με πτώση θερμοκρασίας) και στις 22 του μήνα. Τις υπόλοιπες μέρες είχαμε αίθριο καιρό με θερμοκρασίες το πρώτο 15νθήμερο κοντά στους 22-25^οC βαθμούς. Το δεύτερο δεκαπενθήμερο οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν περί τους 30^οCκαι μία μέρα (στις 28) σημείωσε παράδοξη έξαρση, φτάνοντας τους 38^οC. Χαμηλές ήταν οι νυχτερινές θερμοκρασίες την πρώτη εβδομάδα του μήνα.

Ιούνιος: Με νεφώσεις, χωρίς βροχές και με κανονικές θερμοκρασίες κύλησε το πρώτο πενθήμερο του Ιουνίου.

Πιο αναλυτικά, κατά ημέρα, φαίνεται ο καιρός σε μηνιαίους πίνακες που επισυνάπτουμε. Οι αναφερόμενες εκεί μέγιστες θερμοκρασίες είναι αυτές που προέβλεπε η ΕΜΥ και εμείς σε ένα βαθμό επιβεβαιώναμε.

Καλλιεργητικές εργασίες

α) Κατάσταση των χωραφιών πριν τη σπορά

Οι βροχές του Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου, δυσκόλεψαν και καθυστέρησαν τα οργώματα, πολλά από τα οποία έγιναν στις παγωνιές στα τέλη Δεκεμβρίου και λίγα και μετά τα μέσα Ιανουαρίου. Αρκετά οργώματα έγιναν με υγρά χωράφια και ζημιά στη δομή του εδάφους. Η ανομβρία του Φεβρουαρίου, Μαρτίου καθυστέρησαν και τις επόμενες κατεργασίες: ρίπερ, καλλιεργητές. Οι παραγωγοί ανήσυχοι ανέμεναν τις αναγκαίες βροχές.

Σε φυλλάδιο που μοιράσαμε απ’ τις αρχές Φεβρουαρίου επισημαίναμε την πολύ μεγάλη σημασία που έχει για την εξέλιξη της καλλιεργητικής περιόδου η σωστή κατεργασία (στο ρώγο του) του εδάφους. Και τούτο γιατί υπήρχε κίνδυνος οι παραγωγοί αγχωμένοι από την καθυστέρηση της εδαφικής κατεργασίας, να μπουν βιαστικά μετά τις πρώτες βροχές που θα έπεφταν και να ζημίωναν τη δομή του εδάφους. Στο ίδιο έντυπο σχολιάζαμε τη λαθεμένη και αντιοικονομική συμπεριφορά πολλών βαμβακοπαραγωγών την προηγούμενη χρονιά που είχαν προχωρήσει σε σοβαρή μείωση ή και παράλειψη της λίπανσης. Τους προτρέπαμε να μην επαναληφθεί φέτος κάτι ανάλογο, να λιπάνουν επαρκώς τα χωράφια τους αλλά και να εφαρμόσουν σωστά το λίπασμα, τοποθετώντας το μεγαλύτερο μέρος της βασικής λίπανσης στο τελευταίο σκαλιστήρι.

Οι πολυπόθητες βροχές ήρθαν τελικά σιγανές, ευεργετικές στο τετραήμερο 3-6 Απριλίου. Οι παραγωγοί ακολουθώντας τις παραπάνω υποδείξεις μας δεν βιάστηκαν και μπήκαν για την τελική κατεργασία προετοιμασίας της σποροκλίνης αφού τα χωράφια «τράβηξαν» και ήρθαν

στο ρώγο τους. Έτσι, στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία των χωραφιών είχαμε, ενόψει της σποράς, καλά προετοιμασμένη σποροκλίνη.

β) Σπορά:

Οι βαμβακοπαραγωγοί έχοντας συναίσθηση των στενών κοστολογικών δεδομένων που δημιούργησε η νέα ΚΑΠ – που δεν επιτρέπουν αποτυχίες και επανασπορές, περίμεναν να ανέβουν και να σταθεροποιηθούν οι θερμοκρασίες προκειμένου να προχωρήσουν στη σπορά.

Η σπορά ξεκίνησε το Σαββατοκύριακο 19-20 Απριλίου και συνεχίστηκε μέχρι και τη Μεγάλη Πέμπτη, 24 Απριλίου. Τη Μεγάλη Παρασκευή έπεφτε σιγανή βροχή που διέκοψε τη σπορά και ήταν ευεργετική για τα μέχρι τότε σπαρμένα. Στην πρώτη αυτή φάση της σποράς σπάρθηκε το 60-70% περίπου της έκτασης.

Ελάχιστα χωράφια, διάσπαρτα, είχαν σπαρθεί και σε πολύ πρώιμες ημερομηνίες, από τις 11 Απριλίου.

Η σπορά ξεκίνησε πάλι τη δεύτερη μέρα του Πάσχα (28/4), για να ολοκληρωθεί σε λίγες μέρες, μέχρι τις 1-2 Μαΐου. Η βροχή που έπεσε στις περισσότερες περιοχές του νομού στις 6-7 Μαΐου τροφοδότησε τα σπαρμένα χωράφια με την αναγκαία υγρασία.

γ) Ποτίσματα φυτρώματος:

Οι βροχές στις 25/4 και 6-7/5, σε όσες περιοχές ήταν σημαντικού ύψους, ήταν αρκετές για να φυτρώσουν τα ψιλοχωματισμένα χωράφια χωρίς πότισμα φυτρώματος. Τελικά, όμως, χρειάστηκε ένα πότισμα φυτρώματος στα περισσότερα χωράφια, είτε για να φυτρώσουν τα φυτά στις περιοχές που δεν έβρεξε αρκετά ή τα χώματα ήταν σβωλιάρικα, είτε για να σιγουρευτεί το φύτρωμά τους, αφού οι θερμοκρασίες ανέβηκαν το Μάιο και οι ρίζες των βαμβακοφύτων δεν είχαν βρει ακόμα βέβαιη υγρασία, ενώ πολλά υπέφεραν και από σηψιρριζίες που εμπόδιζαν τον επαρκή εφοδιασμό τους με νερό.

δ) Σκαλίσματα

Μετά το φύτρωμα, η πλειοψηφία των παραγωγών προχώρησε σε σκαλιστήρια, επέμβαση εξαιρετικά σημαντική για την υποβοήθηση του φυτρώματος και την ανακούφιση των φυτών από τις σηψιρριζίες. Επειδή πέρυσι, όπως είχαμε επισημάνει στη σχετική έκθεσή μας, πολλοί παραγωγοί παρέλειψαν αυτή την τόσο σημαντική επέμβαση, φέτος με πυκνή παρουσία στα χωριά και συνεχείς σχετικές προτροπές, πείσαμε τους παραγωγούς να κάνουν, στην μεγάλη πλειοψηφία τους εγκαίρως, αυτό το κρίσιμο σκάλισμα.

Εξέλιξη της καλλιέργειας – επίδραση του καιρού στην εξέλιξή της

 Φυτρώματα – πρώτη ανάπτυξη των βαμβακοφύτων: Η καλή σποροκλίνη των χωραφιών σε συνδυασμό με τις καλές θερμοκρασίες και τη βροχή που έπεσε στις 25/4 βοήθησαν το φύτρωμα. Για τις μετά το Πάσχα σπορές (28/4 – 2/5) κάποιοι παραγωγοί, βλέποντας να διαψεύδονται οι προβλέψεις για βροχές, ξεκίνησαν ποτίσματα φυτρώματος πριν τη βροχή που έπεσε τελικά στις 5-7 Μαΐου.

Τα φυτρώματα ήταν σε γενικές γραμμές καλά αλλά όχι άριστα. Και τούτο γιατί οι προαναφερθείσες βροχές ήταν σε αρκετές περιοχές ασθενείς και ανεπαρκείς με αποτέλεσμα να «ξεγελαστούν» οι παραγωγοί και να καθυστερήσουν σε πολλές περιπτώσεις το πότισμα φυτρώματος. Επίσης και οι σηψιρριζίες που εκδηλώθηκαν έβλαψαν τα φυτρώματα. Τα σκαλιστήρια και τα ποτίσματα, σε συνδυασμό με την άνοδο των θερμοκρασιών διόρθωσαν σημαντικά την κατάσταση.

Φυτοϋγιεινή κατάσταση – ωφέλιμα έντομα

Η υπηρεσία μας, από τη αρχή της καλλιεργητικής περιόδου, διένειμε το σχετικό φυλλάδιο για την φυτοπροστασία του βαμβακιού, στο οποίο παρουσιάζονται απλά και συνοπτικά τα θέματα αντιμετώπισης των εχθρών του βαμβακιού και κυρίως ο σφαιρικός τρόπος με τον οποίο οι βαμβακοπαραγωγοί πρέπει να προσεγγίζουν τα ζητήματα φυτοπροστασίας.

Ιδιαίτερο βάρος δίνουμε στην αποφυγή ψεκασμών με εντομοκτόνα τον κρίσιμο μήνα Ιούνιο. Μήνα κατά τον οποίο μετακινούνται στις βαμβακοφυτείες και αναπαράγονται τα σημαντικότερα ωφέλιμα έντομα.

Η αυξημένη φέτος έκταση των σιτηρών, αναμένουμε να επηρεάσει θετικά την φυτοπροστασία, αφού θα τροφοδοτήσει με μεγαλύτερους πληθυσμούς ωφελίμων εντόμων τις καλλιέργειες του βαμβακιού.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Σηψιρριζίες: Η έλλειψη βροχών κατά την περίοδο της σποράς και φυτρώματος μας έκαναν να ελπίζουμε ότι θα ήταν περιορισμένη η εμφάνισή τους. Οι χαμηλές, όμως, θερμοκρασίες αρκετές νύχτες και κάποιες ημέρες (την ημέρα του Πάσχα και στις 6-7/5), φαίνεται να αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα για την εκδήλωση των σηψιρριζιών, που τελικά εμφανίστηκαν σε πολλά χωράφια και σε σοβαρό επίπεδο.

ΕΧΘΡΟΙ

Θρίπας: Η απόσυρση των μέχρι τώρα ευρέως χρησιμοποιούμενων διασυστηματικών κοκκωδών εντομοκτόνων εδάφους και η αντικατάστασή τους σε μεγάλο βαθμό από φάρμακα χωρίς διασυστηματική δράση, ήταν η βασική αιτία που εκδηλώθηκε σε αρκετά χωράφια αξιόλογη προσβολή του θρίπα.

Αφίδες: Δεν παρουσίασαν, μέχρι τώρα, αξιόλογη εμφάνιση.

Ιασσίδες:Εμφανίστηκαν τις τελευταίες μέρες σε κάποια χωράφια, δημιουργώντας ανησυχία, δεδομένης της περυσινής πολύ έντονης εμφάνισής τους.

Τετράνυχος: Όπως είναι το φυσιολογικό δεν εμφανίστηκε ακόμα σοβαρή προσβολή. Κάποια εμφάνιση παρουσιάστηκε τις τελευταίες μέρες στις άκρες λίγων χωραφιών στην δυτική πλευρά του νομού. Η περυσινή αναπάντεχα πρώιμη και έντονη εμφάνισή του μέσα στο Μάιο ήταν μια σπάνια εξαίρεση.

ΩΦΕΛΙΜΑ ΕΝΤΟΜΑ

Από τις αρχές Ιουνίου κάνουν την εμφάνισή τους στις βαμβακοφυτείες πληθυσμοί πασχαλίτσας, που μετακινούνται από τα σιταροχώραφα που ξεραίνονται και επίκειται ο αλωνισμός τους.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΕΡΟΜΟΝΙΚΩΝ ΠΑΓΙΔΩΝ

Όπως κάθε χρόνο, εγκαταστήσαμε, από τα τέλη Μαΐου τις φερομονικές παγίδες παρα-κολούθησης του πράσινου σκουληκιού στα Δημοτικά Διαμερίσματα Κοίμησης, Χριστού, Πεθελινού, Φλάμπουρου, Ευκαρπίας και Ν. Μπάφρας.

Έκταση – Προοπτική της καλλιέργειας

Οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των δημητριακών τη χρονιά που πέρασε, είχε σαν φυσικό επακόλουθο τη στροφή των αγροτών του νομού μας προς τις καλλιέργειες αυτές. Σε έντυπο που μοιράσαμε στους βαμβακοπαραγωγούς (και επισυνάπτουμε), επισημαίναμε ότι η λογική στροφή προς άλλες καλλιέργειες και η κατανομή σε περισσότερες από μια των καλλιεργειών μιας εκμετάλλευσης είναι επιθυμητή, αφού αφενός προσφέρει τα πλεονεκτήματα της αμειψισποράς και αφετέρου προφυλάσσει τον παραγωγό, με τη διασπορά του κινδύνου, από ενδεχόμενες βίαιες διακυμάνσεις των τιμών των προϊόντων.

Φαίνεται, όμως, ότι τα πράγματα οδηγούνται πλέον σε έναν «πυρετό του σιταριού» που συναντούμε στις επαφές μας στα χωριά και αν επιβεβαιωθούν οι φήμες για ακόμα ψηλότερες τιμές φέτος, θα οδηγηθούμε σε ολοκληρωτική επικράτηση της καλλιέργειας αυτής.

Έτσι, εκεί που στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ η ελληνική γεωργία έπρεπε (και φαίνονταν) να αναζητεί νέες καλλιέργειες με πιο δυναμική δραστηριοποίηση των παραγωγών, η αγορά οδηγεί τα πράγματα στην πιο παραδοσιακή των παλιών καλλιεργειών, τη σιτοκαλλιέργεια. Μια καλλιέργεια με τόσο περιορισμένες απαιτήσεις σε κόστος και κόπο, που θα κάνει τις σημερινές δυναμικές καλλιέργειες (π.χ. βαμβακοκαλλιέργεια) να φαντάζουν σε λίγα χρόνια σαν επίπονες περιπέτειες.

Στα πλαίσια αυτά, η μείωση της βαμβακοκαλλιέργειεας στο νομό φαίνεται να κυμαίνεται στο 30% και η έκταση να πέφτει φέτος κάτω από τις 200.000 στρέμματα.

Είναι φανερό, με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, ότι τα όποια μέτρα στήριξης της βαμβακοκαλλιέργειας άργησαν και δεν μπορούν να καθυστερήσουν περαιτέρω. Τα μέτρα που θα ενισχύσουν την καλλιέργεια (αυξημένη στρεμματική ενίσχυση μέσα από την διαγραφόμενη αλλαγή κανονισμού, πρόγραμμα μείωσης της νιτρορρύπανσης) πρέπει, ενόψει της νέας χρονιάς, να γίνουν έγκαιρα γνωστά (πριν τη σπορά των σιτηρών), ώστε οι παραγωγοί να σταθμίσουν τα δεδομένα και να λάβουν τις αποφάσεις τους. Θεωρούμε περιττό να επισημάνουμε ότι είναι πολύ ευκολότερο να συγκρατηθούν οι παραγωγοί στη βαμβακοκαλλιέργεια, από το να επανακάμψουν όταν θα έχουν πλέον φύγει, ιδίως αν εν τω μεταξύ θα έχουν στραφεί  προς μία καλλιέργεια, όπως αυτή των σιταριών και θα έχουν συνηθίσει στο μειωμένο άγχος και τις περιορισμένες, όπως προαναφέρθηκε, απαιτήσεις της σε κόστος και εργασία.