4 προτάσεις για τη στήριξη της βαμβακοκαλλιέργειας και μετά το 2013 κατέθεσε στην Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο νομάρχης Λάρισας και πρόεδρος της επιτροπής αγροτικών θεμάτων και προγραμμάτων ανάπτυξης της Ε.Ν.Α.Ε. Λουκάς Κατσαρός.

Σε σχετικό έγγραφο που απέστειλε στο πλαίσιο συνεδρίασης της αρμόδιας ομάδας εργασίας, αναφέρει λεπτομερώς τις θέσεις της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας βάσει των πρακτικών της πρώτης συνεδρίασης με κυρίαρχο θέμα το διαγνωστικό έλεγχο της κοινής αγροτικής πολιτικής. Για το βαμβάκι υποστηρίζει την ανάγκη προώθησης συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης, προτείνει τη χορήγηση ενίσχυσης για τους βαμβακοπαραγωγούς που παράγουν ποιοτικό και πιστοποιημένο βαμβάκι και τρόπους χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης του βαμβακιού 35% και τάσσεται υπέρ της μείωσης νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης στις ευπρόσβλητες με νιτρικά περιοχές.

Αναλυτικότερα, για τη νέα Κ.Α.Π. αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο το εξής:

Οι ενισχύσεις της Κ.Α.Π. πρέπει να συνεχιστούν και μετά το 2013, με κύριο γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, δίνοντας βάση σε δύο κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία, που είναι υποχρεωτικές ενισχύσεις για όλους όπως π.χ. η ενιαία αποδεσμευμένη ενίσχυση κλπ,θα συνδέονται υποχρεωτικά με την τήρηση ορισμένων περιβαλλοντικών όρων π.χ. πολλαπλή συμμόρφωση κλπ.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι εθελοντικές ενισχύσεις οι οποίες αφορούν συγκεκριμένα προγράμματα, όπου οι δεσμεύσεις σχετικά με το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια των προϊόντων είναι πάνω από τις δεσμεύσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης όπως π.χ. βιολογική γεωργία, μείωση της νιτρορύπανσης, ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής κλπ.

ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΜΒΑΚΙ

O νομός Λάρισας καλλιεργεί βαμβάκι κατά μέσο 70.000 εκτάρια ήτοι το 19% της χώρας, είναι κατανοητό ότι η καλλιέργεια του βαμβακιού αποτελεί μία πολύ δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας.

Ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας μελετήσαμε διεξοδικά την καλλιέργεια βαμβακιού και καταλήξαμε σε ορισμένες προτάσεις πιστεύοντας ότι θα συμβάλουμε τα μέγιστα στην ανταγωνιστικότητα της καλλιέργειας και την παραμονή της στα επόμενα χρόνια στο Νομό δεδομένου ότι συμβάλλει σημαντικά στην τοπική οικονομία και κατ΄ επέκταση στην οικονομία της χώρας.

Να σημειωθεί ότι τα τελευταία 25 χρόνια όπου η καλλιέργεια βαμβακιού κυριαρχεί στο νομό Λάρισας, οι αγρότες έχουν επενδύσει στον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό που σχετίζεται με το βαμβάκι και έχουν αποκτήσει τεράστια εμπειρία σχετικά με την τεχνική της καλλιέργειας και επομένως είναι αντιοικονομικό από κάθε άποψη να εγκαταλείψουν εντελώς την καλλιέργεια και να ασχοληθούν εξ ολοκλήρου με κάποια άλλη της ιδίας περίπου προσόδου.

Επίσης δίπλα στους αγρότες έχουν στηθεί αρκετές βιοτεχνίες ή βιομηχανίες στην περιοχή οι οποίες είτε τους προμηθεύουν με συντελεστές παραγωγής βάμβακος π.χ. μηχανολογικό εξοπλισμό, είτε επεξεργάζονται το βαμβάκι π.χ. εκκοκκιστήρια, νηματουργία τα οποία αφενός απασχολούν ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων και αφετέρου τονώνουν την τοπική οικονομία.

Ο Νομάρχης Λάρισας κ. Λουκάς Κατσαρός θέτει τέσσερα βασικά θέματα στην αρμόδια Επιτροπή Περιφερειών :

1. Συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης του βαμβακιού

Η γεωργία με τη μορφή που ασκείται (εντατικοποίηση, εκμηχάνιση, αλόγιστη και λαθεμένη χρήση λιπασμάτων, παρασιτοκτόνων, νερού) έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα τόσο στο περιβάλλον όσο και στους καταναλωτές, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ανάλογα προβλήματα δημιουργούνται στους ίδιους τους παραγωγούς από την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση της γεωργικής παραγωγής αποτελεί ένα πολυδιάστατο δημιουργικά εξελισσόμενο σύστημα σύγχρονης παραγωγικής διαδικασίας στον γεωργικό τομέα, το οποίο ικανοποιεί την κοινωνική απαίτηση για αειφόρο αγροτική ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον και την ασφάλεια των παραγόμενων προϊόντων, ενώ παράλληλα παρέχει ασφάλεια και στους χώρους δουλειάς.

Το μέτρο αποσκοπεί στην ενθάρρυνση των παραγωγών να συμμετάσχουν σε αναγνωρισμένα συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης της παραγωγής με στόχους την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας, την παροχή εγγυήσεων στους καταναλωτές και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας. Ήδη έχει εγκριθεί από την Ε.Ε. για την Ελλάδα η παραπάνω δράση και πιστεύουμε ότι θα συνεχίσει και μετά το 2013.

2. Πρόταση για χορήγηση ενίσχυσης για τους βαμβακοπαραγωγούς που παράγουν ποιοτικό και πιστοποιημένο βαμβάκι

Από την εμπειρία εφαρμογής της νέας Κ.Α.Π. στη βαμβακοκαλλιέργεια διαπιστώνουμε έντονες και δικαιολογημένες διαμαρτυρίες από βαμβακοπαραγωγούς για τη χορήγηση της ειδικής ενίσχυσης βαμβακιού ισόποσα σε όλους τους βαμβακοπαραγωγούς ανεξαρτήτως της ποσότητας και ποιότητας του βαμβακιού που παρέδωσαν.

Γίνεται κατανοητό ότι αυτό αν συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια, πιθανόν κάποιοι αγρότες να καλλιεργούν βαμβάκι χωρίς να ενδιαφέρονται για την ποιότητα και την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος, με αποτέλεσμα η ειδική ενίσχυση βαμβακιού να χάσει το νόημά της και πιθανόν να αναγκάσει την Ε.Ε. να τη διακόψει όταν θα διαπιστώνει στις ίδιες καλλιεργούμενες εκτάσεις η παραγωγή του προϊόντος να μειώνεται συνεχώς.

Επί πλέον απογοητεύει τους καλούς βαμβακοπαραγωγούς.

Προκειμένου να αναστραφεί η παραπάνω τάση και να ικανοποιηθούν οι σωστοί αγρότες και επί πλέον να συνεχίσει να υπάρχει η βαμβακοκαλλιέργεια, προτείνουμε να δοθεί ως «ποιοτικό παρακράτημα» ένα ποσό της τάξης των 7-8 λεπτών το κιλό σε παραγωγούς που θα εφαρμόσουν πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης και παραδώσουν βαμβάκι με κάποιες ελάχιστες ποιοτικές προδιαγραφές και φυσικά διαπιστευτούν από κάποιο αναγνωρισμένο Πιστοποιητικό Οργανισμό.

Το παραπάνω ποσό θα χορηγηθεί από τα 18 εκ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα από τα 22 εκ. ευρώ που προβλέπονται στο άρθρο 143δ της καν. 864/04 ανά ημερολογιακό έτος.

Δικαιούχοι του μέτρου μπορούν να κριθούν φυσικά νομικά πρόσωπα, Ομάδες Παραγωγών Βαμβακιού ή Αγροτικοί Κλαδικοί Συνεταιρισμοί που πληρούν τις γενικές προϋποθέσεις των περιβαλλοντικών μέτρων, εφόσον στα πλαίσια ενός αναγνωρισμένου προγράμματος (π.χ. AGRO 2-1, 2-2), υποβάλλουν σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείρισης της παραγωγής πιστοποιημένο βαμβάκι.

3. Τρόπος χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης του βαμβακιού 35%

Καταρχήν είμαστε σύμφωνοι με το ποσοστό 35% της συνδεδεμένης ενίσχυσης βαμβακιού.

Όμως η ειδική συνδεδεμένη ενίσχυση του βαμβακιού θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε εκείνους τους αγρότες που θα παραδίδουν μία ελάχιστη ποσότητα η οποία δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη από το 70% του μέσου όρου της στρεμματικής απόδοσης σε επίπεδο ζώνης στην οποία βρίσκεται η εκμετάλλευση και συγχρόνως να καλύπτει ένα ελάχιστο επίπεδο ποιοτικών χαρακτηριστικών, έτσι ώστε να διατηρηθεί η βαμβακοκαλλιέργεια και να είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο.

Θεωρούμε ότι το παραπάνω μέτρο θα οδηγήσει στο να παραμείνει η βαμβακοκαλλιέργεια στις ζώνες που προσφέρονται για την καλλιέργεια και στους παραγωγούς που έχουν την εμπειρία και διάθεση να παράγουν ποιοτικό και ανταγωνιστικό προϊόν.

Επίσης θα πρέπει να προβλεφθεί ότι σε περίπτωση που θα μειωθεί η καλλιεργούμενη έκταση, τότε θα πρέπει να αυξηθεί η συνδεδεμένη ενίσχυση χωρίς να μειωθεί η προϋπολογισθείσα συνολική ενίσχυση σε επίπεδο χώρας.

4. Μείωση νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης στις ευπρόσβλητες με νιτρικά περιοχές

Το παραπάνω πρόγραμμα ξεκίνησε το 1995 στη Θεσσαλία και έκτοτε έγιναν αρκετές βελτιώσεις. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα κρίνονται θεαματικά δεδομένου ότι οι αγρότες αφενός μεν εφαρμόζουν κάθε χρόνο αμειψισπορά με ξηρικές καλλιέργειες στο 25% έως το 50% της εκμετάλλευσης και αυτό συντελεί σημαντικά στο τεράστιο πρόβλημα του νερού που υπάρχει και φυσικά θα υπάρχει σε εντονότερο βαθμό στην περιοχή μας. Δηλαδή άλλαξαν ριζικά τη σπάνια μέχρι τώρα εφαρμογή της αμειψισποράς και στην ουσία κατήργησαν τη μονοκαλλιέργεια βάμβακος με όλες τις θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (βιοποικιλότητα, φυσικό περιβάλλον, βιολογική ισορροπία των ειδών, βελτίωση της ποιότητας του εδάφους κ.λπ). Μείωσαν σε μεγάλο βαθμό τη χρήση των ευδιάλυτων αζωτούχων λιπασμάτων και επί πλέον επειδή τα εφαρμόζουν σε πολλές δόσεις μετά το φύτρωμα της καλλιέργειας αξιοποιούνται από τις ρίζες των φυτών και δεν φεύγουν στα κατώτερα στρώματα, οπότε δεν μολύνουν τα υπόγεια νερά.

Ήδη έχει εγκριθεί από την Ε.Ε. η συνέχιση του παραπάνω προγράμματος και μάλιστα επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και πιστεύουμε ότι θα συνεχιστεί και μετά το 2013, διότι πράγματι επιβάλλεται να ενισχύονται οι αγρότες για δράση η οποία είχε θεαματικά αποτελέσματα στο περιβάλλον και δεδομένου ότι αποκτήθηκε τεράστια εμπειρία εφαρμογής του προγράμματος από όλους τους εμπλεκόμενους (αγρότες, αρμόδιες υπηρεσίες, γεωργικούς συμβούλους).

Εκτιμούμε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να μειωθούν οι ενισχύσεις του συγκεκριμένου αγροπεριβαλλοντικού προγράμματος ( για το οποίο είναι απόλυτα αιτιολογημένες ) και αναγκαστούν οι αγρότες να το εγκαταλείψουν για οικονομικούς λόγους βέβαια, οπότε θα επανέλθουν σε μονοκαλλιέργεια βάμβακος ή κάποιας άλλης πιο συμφέρουσας και υδατοβόρας καλλιέργειας με όλα τα δυσμενή αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία.