Βασικές πληροφορίες για το (ισχύον σήμερα) κοινοτικό καθεστώς του βάμβακος

 Α) Οι «ελλειμματικές πληρωμές»
Βασικό στοιχείο του εφαρμοζόμενου (για τελευταία χρονιά) κοινοτικού καθεστώτος στο βαμβάκι είναι ότι στηρίζεται στο σύστημα των «ελλειμματικών πληρωμών», δηλαδή κάθε φορά που ψηφίζεται ένας νέος κανονισμός καθορίζονται και οι εγγυημένες τιμές (στόχου και ελάχιστη) που πρέπει να εξασφαλίζονται στον Ευρωπαίο βαμβακοπαραγωγό, ανεξάρτητα από τη διεθνή τιμή του βαμβακιού.
Έτσι και μ' αυτό τον τρόπο, είτε είναι υψηλή είτε χαμηλή η διεθνής τιμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) συμπληρώνει, κάθε φορά, όσα χρήματα χρειάζονται, για να πληρωθεί ο βαμβακοπαραγωγός τις εγγυημένες θεσμικές τιμές.
Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε δύο από τις τελευταίες χρονιές, που ενώ η διεθνής τιμή του σύσπορου βαμβακιού κυμάνθηκε σε «ακραία» όρια (80-150 δρχ./κιλό) η Ε.Ε. συμπλήρωσε όσα χρήματα χρειαζόταν για να πάρει ο Έλληνας βαμβακοπαραγωγός, την προσωρινή ελάχιστη τιμή, που ήταν και για τις δύο χρονιές γύρω στις 190 δρχ./κιλό.
Έτσι π.χ. την εμπορική περίοδο 2000/01, που η διεθνής τιμή ήταν κοντά στις 150 δρχ./κιλό (περίπου), η Ε.Ε. συμπλήρωνε μόνο 80 δρχ./κιλό (περίπου) για να πάρει ο παραγωγός τις 230 δρχ./κιλό (περίπου) και την εμπορική περίοδο 2001-02, που η διεθνής τιμή ήταν κοντά στις 80 δρχ./κιλό (περίπου), η Ε.Ε. συμπλήρωνε μόνο 140-150 δρχ./κιλό (περίπου) για να πάρει ο παραγωγός τις 220-230 δρχ./κιλό (περίπου).
Οι θεσμικές «εγγυημένες τιμές» που ισχύουν από το 1995 (και δεν άλλαξαν με τον κανονισμό του 2001), είναι οι εξής:
Τιμή Στόχου: Είναι η τιμή που πρέπει να πάρει ο μεταποιητής βάμβακος (ο εκκοκκιστής) και ισούται με 106,3 ΕΥΡΩ/100 κιλά σύσπορου βάμβακος (ή 362,2 δρχ./κιλό) και
Ελάχιστη Τιμή: Είναι η τιμή που πρέπει να πάρει ο βαμβακοπαραγωγός και ισούται με 100,99 ΕΥΡΩ/100 κιλά σύσπορου βάμβακος (ή 344,1 δρχ./κιλό).
Οι παραπάνω θεσμικές τιμές ισχύουν για μία συγκεκριμένη ποιότητα βαμβακιού (τον ποιοτικό τύπο, όπως λέγεται) και όταν η ποιότητα είναι καλύτερη ή χειρότερη, αυξάνονται ή μειώνονται αντίστοιχα.
Σε γενικές γραμμές, με το ισχύον σύστημα, τα στεγνά προβροχικά βαμβάκια έχουν τέτοια ποιοτικά χαρακτηριστικά, που οι τιμές τους αυξάνονται κατά 30 δρχ./κιλό (περίπου).
Τιμή Στόχου είναι η τιμή που θέλει (που στοχεύει...) η Ε.Ε. να πάρει ο βαμβακοπαραγωγός, όταν συμπληρώνει την εμπορική τιμή με επιδότηση και Ελάχιστη Τιμή είναι η τιμή κάτω από την οποία απαγορεύεται να πληρωθεί ο βαμβακοπαραγωγός (λειτουργώντας ως ασφαλιστική δικλείδα)

Β) Εγγυημένη Ποσότητα (πλαφόν) & Συνυπευθυνότητα
Οι παραπάνω αναφερόμενες τιμές δεν ισχύουν για απεριόριστες ποσότητες. Ισχύουν για την Εγγυημένη Ποσότητα (πλαφόν), που είναι:

Το «μεγάλο» πλαφόν ισχύει όταν η μέση σταθμική Διεθνής τιμή του σύσπορου βαμβακιού, για όλη την εκκοκκιστική περίοδο, είναι μεγαλύτερη από 30,2 ΕΥΡΩ/100 κιλά σύσπορου βαμβακιού, δηλαδή μεγαλύτερη από 102,9 δρχ./κιλό (φέτος κυμάνθηκε γύρω στις 70 δρχ./κιλό).
Τότε, και μόνο σ' συτή την περίπτωση, η ενίσχυση κατά κιλό (η επιδότηση) που χρειάζεται να συμπληρώσει κατά κιλό η Ε.Ε. είναι μικρή, επαρκούν τα χρήματα να επιδοτήσουν περισσότερα κιλά και τίθεται, έτσι, σε ισχύ το «μεγάλο» πλαφόν.
Αυτή όμως η «συγκυρία» είναι πολύ σπάνια και από το 1995 που ισχύει αυτό, μόνο μία χρονιά (την εκκοκκιστική περίοδο 2000-01) ίσχυσε το «μεγάλο» πλαφόν.
Ας δούμε όμως τι γίνεται όταν η βαμβακοπαραγωγή είναι πολύ μεγαλύτερη, όπως όλα τα τελευταία χρόνια και ξεπεράσει το πλαφόν των 782.000 τόνων (για την Ελλάδα):
Εάν η Εθνική μας βαμβακοπαραγωγή ξεπεράσει τους 782.000 τόνους επιβάλλεται τότε το πρόστιμο συνυπευθυνότητας.
Η ποινή αυτή (το "πρόστιμο" της συνυπευθυνότητας) είναι ίση με το 50% της υπέρβασης της παραγωγής και λογαριάζεται στην Τιμή Στόχου.
 Παράδειγμα:
Έστω η τελική βαμβακοπαραγωγή της χώρας μας (το προσαρμοσμένο βάρος), είναι 1.032.000 τόνοι, τότε η υπέρβαση είναι 250.000 τόνοι (1.032.000-782.000) ή ποσοστό 31,96% (250.000/782.000).
Τότε, όπως προαναφέραμε, η συνυπευθυνότητα θα είναι το μισό (½) του ποσοστού υπέρβασης, δηλαδή 15,98% (31,96/2) και υπολογιζόμενη επί της Τιμής Στόχου θα είναι ίση με 57,87 δρχ./κιλό (362,2 Χ 15,98%) μειώνοντας ισόποσα τις θεσμικές τιμές:
Τιμή Στόχου: 362,2-57,87=304,33 δρχ./κιλό και
Ελάχιστη Τιμή: 344,1-57,87=286,23 δρχ./κιλό.
Με τον προηγούμενο κανονισμό (που ίσχυσε από το 1995 μέχρι το 2000) η συνυπευθυνότητα ήταν το 50% του ποσοστού υπέρβασης, όσο μεγάλη κι αν ήταν η παραγωγή σύσπορου βάμβακος (ΠΙΝΑΚΑΣ 2).
Με το νέο όμως κανονισμό (που ψηφίστηκε στις 24/4/2001, επί Υπουργίας Γ. Ανωμερίτη) η συνυπευθυνότητα υπολογίζεται όπως και στον παλιό κανονισμό (50% του ποσοστού υπέρβασης), μόνο όταν η τελική Ελληνική βαμβακοπαραγωγή δεν ξεπεράσει τους 1.137.750 τόνους.
Αν ξεπεραστεί αυτό το όριο των 1.137.750 τόνων (κάτι που συμβαίνει σήμερα) αυτό το ποσοστό συνυπευθυνότητας αυξάνεται 2% για κάθε 15.170 τόνους πάνω από τους 1.137.750 τόνους και γίνεται 52%, 54%.....64%, 68%...82%, 84% και 100% κοντά στους 1.500.000 τόνους, σημείο που μηδενίζει την ελάχιστη τιμή!
Στον ΠΙΝΑΚΑ  1 που ακολουθεί δίνουμε τη διαμόρφωση της ελάχιστης τιμής, την εκτίμηση της τελικής τιμής και τις απώλειες εισοδήματος των βαμβακοπαραγωγών σε σχέση με τον παλιό και το νέο κανονισμό, για διάφορα επίπεδα βαμβακοπαραγωγής...